جنگ غذا با دارو!

‍‍‍در شرايطي که برخي انتخاب‎هاي غذايي مي‎توانند به پيشگيري يا افزايش خطر ابتلا به بيماري منجر شوند، همه بيماري‎ها فقط از طريق رژيم غذايي قابل پيشگيري يا درمان نيستند.

به گزارش مجله پيام دلتا، آنچه براي خوردن انتخاب مي‎کنيد، آثار عميقي بر سلامت کلي بدن شما دارد. پژوهش‎ها نشان داده‎اند که عادت‎هاي غذايي بر خطر ابتلا به بيماري تاثيرگذار هستند. در شرايطي که برخي غذاها ممکن است موجب بيماري‎هاي مزمن شوند، برخي ديگر خواص دارويي و محافظتي قوي ارائه مي‎کنند؛ پس درواقع غذا مي‎تواند همچون دارو عمل کند.

با وجود اين، رژيم غذايي در هيچ شرايطي به تنهايي نمي‎تواند و نبايد جايگزين دارو شود. اگرچه بسياري از بيماري‎ها از طريق تغييرات غذايي و سبک زندگي قابل پيشگيري، بهبودپذير يا حتي قابل درمان هستند، بسياري موارد ديگر اين گونه نيستند.

محافظت بدن با غذا

بسياري مواد مغذي موجود در مواد غذايي سلامت انسان را تقويت و از بدن ما در برابر بيماري ها محافظت مي‎کنند. به همين سبب، مصرف مواد غذايي کامل و مغذي اهميت دارد؛ زيرا ترکيبات منحصر به فرد موجود در آنها با همکاري يکديگر تاثيري دارند که يک مکمل غذايي در ايجاد شرايطي مشابه با آن ناتوان است.

ويتامين‎ها و مواد معدني

اگرچه بدن انسان به مقادير کم ويتامين‏‎ها و مواد معدني نياز دارد اما آنها براي حفظ سلامت مطلوب بدن انسان ضروري هستند. رژيم‎هاي غذايي غربي که سرشار از غذاهاي فرآوري‎شده هستند و ميزان محصولات کامل و تازه در آنها کم است، به طور معمول با کمبود محتواي ويتامين‎ها و مواد معدني مواجه هستند. چنين کمبودهايي مي‏‎تواند خطر ابتلا به بيماري را به ميزان قابل توجهي افزايش دهند.

به عنوان مثال، مصرف ناکافي ويتامين C، ويتامين D و فولات ممکن است به ترتيب به قلب انسان آسيب برساند، موجب اختلال در عملکرد سيستم ايمني شوند و خطر ابتلا به برخي انواع سرطان را افزايش دهند.

ترکيبات گياهي مفيد

مواد غذايي مغذي از جمله سبزيجات، ميوه‎ها، لوبيا‎ها و غلات حاوي ترکيبات گياهي مفيد مختلفي، مانند آنتي اکسيدان‎ها هستند. آنتي اکسيدان‎ها از سلول‎ها در برابر آسيب ناشي از فعاليت راديکال‎هاي آزاد که ممکن است به بيماري منجر شود، محافظت مي‎کنند.

مطالعات نشان داده‎اند افرادي که رژيم غذايي آنها سرشار از آنتي اکسيدان‎هاي پلي‎فنولي است، نرخ‎ پايين‌تر افسردگي، ديابت، زوال عقل و بيماري قلبي را تجربه مي‎کنند.

فيبر

فيبر بخشي ضروري از يک رژيم غذايي سالم محسوب مي‎شود. اين ماده نه فقط گوارش و دفع مواد زائد را بهبود مي‎بخشد بلکه باکتري‏‎هاي مفيد در روده بزرگ را تغذيه مي‎کند؛ از اين رو، مواد غذايي سرشار از فيبر، مانند سبزيجات، لوبياها، غلات کامل و ميوه‎ها، به محافظت در برابر بيماري، کاهش التهاب و تقويت سيستم ايمني کمک مي‎کنند. از سوي ديگر، رژيم‎هاي غذايي کم‎فيبر با افزايش خطر ابتلا به بيماري‎ها، از جمله سرطان روده بزرگ و سکته مغزي پيوند خورده‎اند.

پروتئين و چربي‎هاي سالم

پروتئين و چربي به طور کلي نقشي‎ مهم در بدن انسان دارند. اسيد آمينه‎ها – واحدهاي سازنده پروتئين – به عملکرد سيستم ايمني، ساخت عضله، سوخت و ساز و رشد کمک مي‎کنند، در شرايطي که چربي‎ها سوخت مورد نياز بدن را تامين و به جذب مواد مغذي بدن کمک مي‎کنند.

اسيدهاي چرب امگا-3 که در برخي مواد غذايي، مانند ماهي‎هاي چرب وجود دارند، به تنظيم سطوح التهاب کمک مي‎کنند و با بهبود سلامت قلب و سيستم ايمني پيوند خورده‎اند.

تاثير رژيم غذايي بر بيماري‎ها

مواد غذايي مغذي ممکن است خطر ابتلا به بيماري را کاهش دهند، در شرايطي که عکس اين مسئله براي غذاهاي به شدت فرآوري‎شده صادق است؛ يعني انتخاب‎ غذاهاي ناسالم مي‎تواند خطر ابتلا به بيماري را افزايش دهد.

رژيم‎هاي غذايي ناسالم حاوي نوشيدني‎هاي شيرين، فست‎فود و غلات پالايش‎شده از دلايل اصلي ابتلا به شرايطي مانند بيماري قلبي، ديابت و چاقي هستند. اين غذاهاي فرآوري‎شده به باکتري‎هاي روده بزرگ نيز آسيب مي‎رسانند و موجب مقاومت به انسولين، التهاب مزمن و خطر کلي ابتلا به بيماري مي‎شوند.

طي يک تحقيق با حضور بيش از 100 هزار نفر مشخص شد که هر 10 درصد ميزان افزايش مصرف غذاي فرآوري‎شده به افزايش 12 درصدي خطر ابتلا به سرطان منجر مي‎شود.

رژيم غذايي سالم مثل دارو عمل مي‎کند

از سوي ديگر، پژوهش‎ها نشان داده‎اند که رژيم‎هاي غذايي سرشار از غذاهاي گياهي و محتواي کم غذاهاي فرآوري‎شده به تقويت سلامت انسان کمک مي‎کنند؛ به عنوان مثال، رژيم غذايي مديترانه‎اي که سرشار از چربي‎هاي سالم، غلات کامل و سبزيجات است، با کاهش خطر بيماري قلبي، بيماري‎هاي انحطاط عصبي، ديابت، برخي انواع سرطان و چاقي پيوند خورده است.

از ديگر الگوهاي غذا خوردن که محافظت در برابر بيماري را نشان داده‏‎اند، مي‎توان به رژيم‎هاي غذايي مبتني بر گياهان و مبتني بر غلات کامل  اشاره کرد.

در واقع، برخي رژيم هاي غذايي ممکن است روند برخي بيماري‎ها را مع کنند؛ به عنوان مثال، رژيم‎هاي غذايي مبتني بر گياهان نشان داده‎اند که بيماري سرخرگ کرونر را مع مي‎کنند، در شرايطي که سبک‎هاي زندگي بسيار کم کربوهيدرات ممکن است در برخي افراد به بهبود ديابت نوع 2 کمک کنند.

افزون بر اين، رژيم‎هاي غذايي مغذي، مانند رژيم غذايي مديترانه‎اي، نسبت به رژيم‎هاي غذايي غربي با کيفيت بهتر زندگي و نرخ‌هاي پايين‌تر افسردگي پيوند خورده‎اند و ممکن است حتي طول عمر انسان را افزايش دهند.

چنين يافته‎هايي ثابت مي‎کنند که رژيم‎هاي غذايي سالم و مغذي به عنوان دارويي پيشگيرانه عمل مي‎کنند.

آيا غذا مي‎تواند بيماري را درمان کند؟

در شرايطي که برخي انتخاب‎هاي غذايي مي‎توانند به پيشگيري يا افزايش خطر ابتلا به بيماري منجر شوند، همه بيماري‎ها فقط از طريق رژيم غذايي قابل پيشگيري يا درمان نيستند. عوامل بسيار ديگري بر سلامت و خطر ابتلا به بيماري تاثيرگذار هستند.

خطر ابتلا به بيماري بسيار پيچيده است. اگرچه يک رژيم غذايي ضعيف مي‎تواند موجب ابتلا به بيماري شود، اما عوامل بسيار ديگري نيز بايد در نظر گرفته شوند. ژنتيک، استرس، آلودگي، سن، عفونت‎ها، خطرات شغلي و انتخاب‎هاي سبک زندگي، مانند ورزش نکردن ، سيگار کشيدن و مصرف الکل نيز مي‎تواند در اين زمينه تاثيرگذار باشند.

به هر حال، غذا نمي‎تواند جبراني براي انتخاب‎هاي سبک زندگي ضعيف، ژنتيک يا عوامل ديگر مرتبط با ابتلا به بيماري باشد.

غذا نبايد جايگزين دارو شود

اگرچه رعايت يک رژيم غذايي سالم‌تر مي‎تواند به پيشگيري از بيماري کمک کند، درک اين نکته اهميت دارد که غذا نمي‎تواند و نبايد جايگزين دارو شود. داروها براي نجات جان انسان‎ها و درمان بيماري‎ها توسعه يافته‎اند. در شرايطي که ممکن است بيش از حد تجويز شوند يا به عنوان راه‎حلي ساده براي مشکلات غذايي و سبک زندگي استفاده شوند اما داروها گزينه‎اي ارزشمند براي مقابله با بيماري در نظر گرفته مي‎شوند.

از آنجا که بهبودي فقط با رژيم غذايي يا سبک زندگي حاصل نمي‎شود، ناديده گرفتن درمان دارويي و تمرکز بر رژيم غذايي به تنهايي مي‎تواند خطرناک و حتي مرگبار باشد.

مواد غذايي با خواص دارويي قدرتمند

انتقال به يک رژيم غذايي مبتني بر مواد غذايي کامل مي‎تواند سلامت شما را به روش‎هاي مختلف بهبود ببخشد. از جمله مواد غذايي با فوايد چشمگير مي توان به موارد زير اشاره کرد:

• توت‎ها
• مصرف سبزيجات چليپايي
• ماهي‎هاي چرب دريايي
• انواع قارچ‎ها
• ادويه‎هاي مفيد چاشني‎دهنده
• گياهان دارويي و طب سنتي
• چاي سبز
• آجيل و دانه‎هاي مغذي

بنابراين، رعايت يک رژيم غذايي سرشار از مواد غذايي کامل، مانند ميوه‎ها و سبزيجات، ساده‌ترين روش براي بهره‌مندي از فوايد دارويي مواد غذايي است.